Kadın Çalışanların Otel Mutfaklarında İstihdam Edilememe Nedenleri

Özet

Toplumsal cinsiyet rolleri açısından değerlendirildiğinde yemek yapmak ve mutfakla ilgili diğer işler kadınların görevi sayılmaktadır. Toplum tarafından kadınlara atfedilmiş bu görevlerin, özel alanlarda çoğunlukla kadınlar tarafından yerine getirildiği görülmektedir. Ancak yemek yapmak ve mutfakla ilgili diğer işler kamusal alana taşındığında yani profesyonel bir meslek/iş halini aldığında, genellikle erkekler tarafından icra edildiği gözlemlenmektedir. Literatürde yer alan araştırmalardan yola çıkılarak, keşifsel türde tasarlanan çalışmasının amacı, kadınların otellerdeki profesyonel mutfaklarda istihdam edilme/edilmeme durumlarının ve nedenlerinin araştırılmasıdır. Akdeniz Bölgesi’nde faaliyet gösteren beş yıldızlı sayfiye ve şehir otellerinde çalışan, 60 aşçıbaşı ile 2017 yılı Nisan–Mayıs aylarında gerçekleştirilen ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanan nitel verilerin analizi sonucunda, otellerdeki profesyonel mutfaklarda kadın istihdamının genellikle tercih edilmediği sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların otellerdeki profesyonel mutfaklarda istihdam edilmeme nedenleri; kadınların profesyonel mutfaklardaki işin yapısına uygun olmamasından ve profesyonel mutfak tecrübelerinin yetersizliğinden, toplumsal cinsiyet rollerine bağlı mesai ve izin sorunlarından, profesyonel mutfaklardaki erkek egemen ortamdan, kadınların karakter/ kişilik/duygusal vb. özelliklerinden, kadınlara yüklenen toplumsal cinsiyet rollerinden, kadınların henüz işe alınmadan karşılaştıkları kariyer engellerinden, kadınların fiziksel özelliklerinden ve profesyonel mutfaklarla ilgili kariyer hedeflerinin olmamasından kaynaklanan sorunlar başlıkları altında gruplandırılmıştır. Bulgular, mevcut literatürdeki çalışmaların sonuçlarından hareketle tartışılmıştır. Günümüzde, kadınların iş yaşamında karşılaştığı istihdam sorunlarını genel anlamda inceleyen çalışmalara sıkça rastlanmaktadır. Ancak spesifik olarak kadın aşçıların iş yaşamında karşılaştıkları istihdam sorunlarını araştıran çalışmaların sınırlı/dolaylı olması çalışmasının özgün değerine ve kuramsal katkısına işaret etmektedir. Otel işletmelerinin üst düzey yöneticilerinin yanında özellikle insan kaynakları yöneticilerine ve aşçıbaşılara, mutfaklardaki kadın istihdamı konusundaki yetersizliğin iletilmesi ve aşçıbaşılar tarafından ifade edilen temel sorunların aslında aşılabilir olduğunun altının çizilmesi; genel olarak iş yaşamında, özel olarak da mutfaklarda arzu edilen kadın erkek eşitliğine ulaşmada faydalı olacaktır. Gelecekte; şehir otellerinde, sayfiye otellerine göre neden daha az kadın istihdam edildiğinin araştırılması literatüre katkı sağlanması açısından önerilmektedir.